Rodzaje szprosów
Szprosy znane były już w średniowieczu, kiedy to za pomocą ich ołowianej wersji łączono ze sobą kolorowe szkła. Aktualnie rozróżnia się cztery rodzaje szprosów:
- Szprosy konstrukcyjne - spotykane w oknach coraz rzadziej. Dzielą one okno na oddzielne kwatery, które następnie tworzą całkowicie oddzielne zespoły szyb.
- Szprosy wewnątrzszybowe - umieszczane przez producenta wewnątrz szyby zespolonej.
- Szprosy wiedeńskie - bardzo popularne ze względu na ich łatwy montaż. Nakleja się je
z dwóch stron okna na szybę. Miejsca zetknięcia konstrukcji tych szprosów wystarczy zamaskować specjalną listwą, która doskonale imituje naturalny podział okna. - Szprosy zawieszane - poszczególne szczebliny zawiesza się na specjalnych okuciach. Mają taką zaletę, że łatwo można je zdemontować, np. na czas mycia okna. Mimo tego jednak, stosuje się je rzadko.
Dawniej szprosy były nieodłącznym elementem konstrukcyjnym okna, choć zauważano również ich walory dekoracyjne. Kiedy zaczęto produkować okna z PVC, a następnie z włókna szklanego, postanowiono upowszechnić to, co w budownictwie znane było niemal od początku jego istnienia. Zmieniono jednak formę i dekoracyjne szprosy „wtłoczono” wewnątrz szyby zespolonej. Ta metoda stosowania szprosów sprawia, że nie wymagają one żadnej konserwacji, są lekkie i giętkie. Można zatem formować z nich bardziej nietypowe kształty, tj. łuki, półkola, koła i łączyć pod każdym kątem.
Producenci zapewniają także szeroki wybór szprosów do naklejenia (szprosy wiedeńskie). Ich przymocowanie jest na tyle proste, że prace może wykonać samodzielnie użytkownik okna. Należy jedynie zwrócić uwagę, aby powierzchnia szyby, do której będzie mocowany szpros była odpowiednio odtłuszczona, odkurzona i sucha. Znacznie zwiększa to przyczepność kleju do podłoża. Warto również wiedzieć, że materiał, z którego wykonane są szprosy może ulec rozszerzeniu na skutek działania wysokiej temperatury, np. w słoneczny dzień. Dlatego właśnie zaleca się nie przyklejać szprosów „na styk”, tylko pozostawić niewielkie przerwy w miejscach ich łączenia.
Z jakich materiałów produkuje się szprosy?
Szprosy są wykonywane z tych samych materiałów, co ramy okienne. Obecnie jest to drewno, PVC, włókno szklane i aluminium. Należy w tym miejscu zaznaczyć, że do łask użytkowników powracają coraz częściej okna i szprosy drewniane. Dzięki stosowaniu nowoczesnych technologii drewno przestało stwarzać jakiekolwiek problemy, aby wytworzyć z niego nietypowe kształty, tj. łuki, zaokrąglenia itp. Ponadto okna drewniane w niczym już nie ustępują nowoczesnym oknom z PVC.
Najpopularniejsza wersja szprosów, to szprosy w kolorze białym. Nie ma jednak żadnego problemu ze zdobyciem listewek w każdej innej barwie. Często występują również w formie imitującej złoto
i srebro, albo jako drewno polakierowane.
Stosować szprosy, czy nie?
Okno, zwłaszcza jeśli jest ono usytuowane w budynku mieszkalnym, oprócz przypisanych mu funkcji użytkowych, powinno również pięknie się prezentować. Szprosy stanowią doskonały element dekoracyjny, ale są w stanie również zmienić pierwotny zamiar architekta, jak i zdecydowanie oszpecić budynek. Niekiedy zastosowanie szprosów jest wręcz konieczne, zwłaszcza w oknach modernizowanych budynków zabytkowych.
W nowym budownictwie szprosy pozostają elementem, który może się podobać i znaleźć zastosowanie lub nie. Wszystko zależy głównie od stylu, w jakim utrzymany jest budynek i od indywidualnych upodobań użytkowników.
Warto wiedzieć
Szprosy mogą wydawać nieznaczne dźwięki podczas zamykania lub otwierania okna, a nawet
w czasie silniejszych podmuchów wiatru. Nie jest to jednak ich wadą konstrukcyjną, a zjawiskiem spowodowanym naturalnymi drganiami.
Bez zastosowania specjalnych przekładek z silikonu szpros może uszkodzić powłokę termoizolacyjną szyby lub nawet spowodować jej pęknięcie.
