Parametry okien - na jakie współczynniki zwrócić uwagę

Gdy chcemy płacić jak najmniejsze rachunki za ogrzewanie domu, powinniśmy pytać o współczynnik przenikania ciepła okna, oznaczany  Uw. Określa on ilość energii przenikającej przez okno o powierzchni metra kwadratowego przy różnicy temperatury na zewnątrz i wewnątrz budynku równej jednemu Kelwinowi. Im współczynnik przenikania ciepła jest niższy, tym lepiej. Współczynnik przenikania ciepła starych i zniszczonych okien wynosi często nawet 3 W/(m²K). Zgodnie z Warunkami Technicznymi,ten parametr dla okien w nowo budowanych obiektach nie może przekraczać 1,1 W/(m²K). Przepisy przewidują także, że od 1 stycznia 2021 r. - będzie to 0,9 W/(m²K). Już teraz dostępne są także okna do domów pasywnych, których współczynnik przenikania ciepła wynosi mniej niż 0,8 W/(m²K).

W sklepie pytajmy zawsze o współczynnik U całego okna. Czasem sprzedawca zachwala wybrany produkt, podając nam parametr szyby (oznaczony symbolem Uos lub Ug) – musimy wiedzieć, że jest on zawsze niższy, a więc lepszy. O energooszczędności okna decyduje jednak także jakość ramy – powinniśmy mieć to na uwadze.

Rw to współczynnik izolacyjności akustycznej. Podawany jest w decybelach (dB) i określa zdolność okien do tłumienia hałasów dobiegających z zewnątrz budynku.
W odróżnieniu do współczynnika przenikania ciepła – im jest on wyższy, tym lepsza jest izolacja akustyczna takiego okna. Dobierając okna pod tym kątem powinniśmy uwzględniać przede wszystkim lokalizację naszego domu czy mieszkania. Na wsi i peryferiach miasta wystarczy nam szyba o współczynniku od 30 do 32 dB. W centrum, przy drodze o dużym natężeniu ulicznego ruchu warto zainwestować w taką, gdzie Rw wynosi przynajmniej 35 dB. Co ważne, Rw to tzw. współczynnik ważony. Dlatego warto zwrócić uwagę na dwa dodatkowe wskaźniki korekcyjne – „c” i „ctr”. Pierwszy informuje o zdolności tłumienia hałasu charakterystycznego np. dla ruchu lotniczego albo rozpędzonego pociągu. Drugi dotyczy z kolei niskich częstotliwości, czyli np. ruchu ulicznego. Korekta dla poszczególnych pasm podawana jest obok, w nawiasach, np. Rw= 35 dB (-1; -3).

Współczynniki, o których mowa, to jednak nie wszystko. W momencie zakupu powinniśmy przede wszystkim sprawdzić, czy okna mają oznakowanie CE. To potwierdzenie, że są produkowane zgodnie z odpowiednimi normami europejskimi. Z zakupu lepiej zrezygnować, jeśli sprzedawca nie jest w stanie przedstawić nam tzw. deklaracji zgodności. Dokument ten (oprócz parametrów Uw i Rw) zawiera informacje dotyczące m.in. odporności okien na obciążenia wiatrem, przepuszczalności powietrza oraz wodoszczelności, nośności urządzeń zabezpieczających i właściwości związanych z promieniowaniem.

W niektórych wypadkach nie podaje się jednak deklarowanej wartości, ale określa odpowiednią klasę produktu. Są to informacje specjalistyczne, jednak warto wiedzieć, o czym mowa.
Oto kilka przykładów:

• Przepuszczalność powietrza okien: klasa od 0 (produkt niezbadany) do 4.

• Wodoszczelność okien: klasy od 1A do 9A oraz najwyższa oznaczona literą E np. E750, E850 – liczby 750, 850 itd., to wartość ciśnienia, przy którym okno nie przepuszcza wody do swojej konstrukcji. Przykładowo, dla klasy 9A jest to 600 paskali (Pa).

• Odporność okien na obciążenia wiatrem: klasa od 0 (produkt niezbadany) do 5 oraz najwyższa oznaczona literą E np. E 2500, E 3000 itd. – liczba podawana po oznaczeniu E to wartość ciśnienia próbnego, przy którym okno zachowuje odporność. Przykładowo, dla klasy 5 jest to 2000 Pa. Dodatkowa klasyfikacja w tym zakresie (klasy A, B i najlepsza C) informuje o stopniu ugięcia ramy na skutek parcia wiatru.

• Nośność urządzeń zabezpieczających, czyli np. okuć, urządzeń mocujących: w tym wypadku określa się tylko wartość progową, minimalną – 350N, którą muszą one bezwzględnie spełniać.

• Współczynnik promieniowania słonecznego: oznacza się go literą „g” i podaje w %. Określa ile energii słonecznej (a nie światła!) przenika do pomieszczenia przez szybę. Im wyższa jest jego wartość, tym lepiej będą się nagrzewać (pod wpływem słońca) pomieszczenia w naszym domu.

• Współczynnik przenikania światła (Tv) okien: określa jaka część promieniowania słonecznego (ale tylko w zakresie światła widzialnego dla człowieka) przedostanie się do naszego domu przez szybę. Im jest on wyższy, tym jaśniej będzie w naszym domu. Dla przykładu: przez szybę może przenikać np. 80% światła, ale tylko 50% promieniowania słonecznego (tj. energii).

Przykładowe normy, które powinny spełnić okna:

1) Norma – B-91000:1996 – Stolarka budowlana. Okna drzwi. Terminologia.
2) PN-EN 14351-1+A1:2010 – Okna i drzwi. Norma wyrobu, właściwości eksploatacyjne. Część 1: Okna i drzwi zewnętrzne bez właściwości dotyczących odporności ogniowej i/lub dymoszczelności.
3) PN-EN 942:2007 (U) – Drewno w stolarce budowlanej. Klasyfikacja ogólna jakości drewna.
4) PN-EN ISO 10077-1:2006 (U) – Właściwości cieplne okien, drzwi i żaluzji – obliczanie współczynnika przenikania ciepła. Część1: metoda uproszczona.
5) PN-EN ISO 10077-2:2005 – Cieplne właściwości użytkowe okien, drzwi i żaluzji. Obliczenie współczynnika przenikania ciepła. Część 1: metoda komputerowa.
6) PN-EN 12207:2001 Okna i drzwi. Przepuszczalność powietrza. Klasyfikacja.
7) PN-EN 12208:2001 Okna i drzwi. Wodoszczelność. Klasyfikacja.
8) PN-EN 1026:2001 Okna i drzwi. Przepuszczalność powietrza. Metoda badania.
9) PN-EN 1027:2001 Okna i drzwi. Wodoszczelność. Metoda badania.
10) PN-EN 12210:2001 Okna i drzwi. Odporność na obciążenie wiatrem. Klasyfikacja.
11) PN-EN 12211:2001 Okna i drzwi. Odporność na obciążenie wiatrem. Metoda badania.